Wednesday, December 16, 2015

សហរដ្ឋអាមេរិក នៅតែ​បន្ត​លូកលាន់​ដែនដី​ចិន​ដដែល

​រហូតមក​ដល់​ចុង​ឆ្នាំ​២០១៥​នេះ សហរដ្ឋអាមេរិក នៅតែ​បន្ត​លូកលាន់ ឬ​ញុះញង់​ឲ្យមាន​អំពើ​ហិង្សា​នៅ​លើ​ដែនដី​ចិន​ដដែល តាមរយៈ​ការបញ្ជូន​នាវាចម្បាំង​ចូលទៅក្នុង​ដែនទឹក​របស់​ចិន ដោយ​មិន​បាន​សុំ​ការអនុញ្ញាតិ​ពី​ចិន និង​ការលក់​គ្រឿង​សព្វាវុធ ឲ្យទៅ​កោះ​តៃវ៉ាន់ ដែល​ជា​ដែនដី​របស់​ចិន ទោះបីជា​ប្រទេស​ចិន បាន​ព្រមាន​៩​លើក​រួច​ហើយ​ក៏​ដោយ ។​

​ទង្វើ​គឃ្លើន​របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក​ខាងលើ បាន​ធ្វើឲ្យ​ទំនាក់ទំនង រវាង​ប្រទេស​ចិន និង​សហរដ្ឋអាមេរិក មាន​ភាព​ល្អក់កករ​សា​រ​ជាថ្មី ដោយសារតែ​ការ​ញុះញង់ និង​ជ្រៀតជ្រែក​មិនចេះចប់ ពី​សំណាក់​សហរដ្ឋអាមេរិក ។​
​អ្នកនាំពាក្យ​ស្ថានទូត​ចិន នៅ​ទីក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន សហរដ្ឋអាមេរិក​បាន​និយាយថា ទីក្រុង​ប៉េកាំង ប្រឆាំង​ដាច់ខាត រាល់​ការលក់​អាវុធ​អាមេរិក​ទៅឲ្យ​កោះ​តៃវ៉ាន់ ដែល​ពាក្យ​សម្តី​របស់​អ្នកនាំពាក្យ​ចិន​រូបនេះ  ត្រូវបាន​ធ្វើឡើង​ក្រោយ​ពី​រដ្ឋបាល របស់លោក អូ​បា​ម៉ា ត្រូវ​បាន​សម្រេច​នៅ​សប្តាហ៍​នេះ នូវ​ការលក់​នាវាចម្បាំង សម្រាប់​ប្រឆាំង​មី​ស៊ី​លពី​រគ្រឿង ទៅឲ្យ​កោះ​តៃវ៉ាន់ ។​
​ទីក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន នឹង​បើក​ភ្លើង​ខៀវ ឲ្យ​លក់​នាវាចម្បាំង​ពីរ​គ្រឿង ទៅឲ្យ​តៃវ៉ាន់ បើទោះជា​មាន​ការប្រឆាំង ពី​ទីក្រុង​ប៉េកាំង​ក៏​ដោយ​។ តាម​ទីប្រឹក្សា​សមាជិកសភា មកពី​គណបក្ស​សាធារណរដ្ឋ បានឲ្យដឹងថា សេត​វិមាន ត្រូវ​ប្រកាស​ដំណឹង​លក់​អាវុធ ទៅឲ្យ​តៃវ៉ាន់​យ៉ាងយូរបំផុត នៅ​សប្តាហ៍​នេះ​។ លោក អូ​បា​ម៉ា បាន​ឃើញ​អត្ថបទ​ច្បាប់​របស់​សភា​រួចហើយ ប៉ុន្តែ​លោក​នៅ​មិន​ទាន់​ឆ្លើយតប​ទៅ​សភា​នៅឡើយ​ទេ ។​
​កាលពី​ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០១៤​កន្លងទៅ សភា​អាមេរិក​ធ្លាប់​បាន​អនុម័ត​ទៅលើ​អត្ថបទ​ច្បាប់ ដែល​នឹង​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​អាមេរិក លក់​នាវាចម្បាំង​៤​គ្រឿង ទៅឲ្យ​កោះ​តៃវ៉ាន់ នៅក្នុង​ក្របខ័ណ្ឌ​កិច្ចសន្យា​របស់​អាមេរិក ដែល​ចង់​ជួយ​ពង្រឹង​កងទ័ព​កោះ​តៃវ៉ាន់ សម្រាប់​ប្រឆាំងនឹង​ការវាយប្រហារ​ពី​ខាងក្រៅ​។ រដ្ឋាភិបាល​តៃវ៉ាន់​ចង់បាន​ដំបូង នាវាចម្បាំង​ពីរ​គ្រឿង ក្នុងតម្លៃ​១៧៦​លាន​ដុល្លារ សម្រាប់​យក​ទៅ​បំពាក់​ឲ្យ​កងទ័ព​របស់​ខ្លួន​។ បន្ទាប់មកទៀត តៃវ៉ាន់​នឹង​អាច​បញ្ជា​ទិញ​នាវាចម្បាំង​២​គ្រឿង​ទៀត បើសិន​ជា​ចាំបាច់ ។​
​ក្នុង​រយៈពេល​៥​ឆ្នាំ​កន្លងមកនេះ នេះ​គឺជា​លើក​ទី​១​ហើយ ដែល​អាមេរិក​សម្រេច​លក់​សព្វាវុធ​ជា​ថ្មី​ទៅឲ្យ​កោះ​តៃវ៉ាន់​។ តាម​អ្នកវិភាគ​ជា​ច្រើន​បានឲ្យដឹងថា អាមេរិក​បាន​ព្យួរ ផ្អាក លែង​លក់​សព្វាវុធ​ទៅឲ្យ​កោះ​តៃវ៉ាន់ ដើម្បី​ធានា​លំនឹង​ទំនាក់ទំនង​ល្អ​ជាមួយ​ទីក្រុង​ប៉េកាំង​។ កាលពី​ឆ្នាំ​២០១០ ទីក្រុង​ប៉េកាំង​បានប្រកាស​ផ្តាច់ទំនាក់ទំនង​យោធា​ជាមួយ​អាមេរិក ដើម្បី​សងសឹក​នឹង​អាមេរិក ដែល​បាន​លក់​សព្វាវុធ​ទំនើបៗ​ទៅឲ្យ​តៃវ៉ាន់​។ តាម​កិច្ចសន្យា ដែល​មាន​តម្លៃ​សរុប​១២​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក បាន​លក់​បញ្ជូន មី​ស៊ី​ល​១១៤​ដើម ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​៦០​គ្រឿង សម្ភារ​សម្រាប់​យន្តហោះ​ចម្បាំង​F16 និង​នាវា​សម្រាប់​កម្ទេច​មីន ក្នុង​ទឹក​។ តៃវ៉ាន់​បាន​បញ្ជា​ទិញ សព្វាវុធ​ពី​អាមេរិក បន្ទាប់​ពី​តៃវ៉ាន់​រកឃើញថា ចិន​ដីគោក បាន​តាំងទី មី​ស៊ី​ល​ប្រមាណ​១៥០០​គ្រឿង រួចហើយ បែរ​សំដៅដាក់​កោះ​តៃវ៉ាន់ ។​
​ដូច​រាល់​លើក ទីក្រុង​ប៉េកាំង ខឹងសម្បារ និង​ប្រកាស​ថ្កោលទោស​ការលក់​សព្វាវុធ​អាមេរិក ទៅឲ្យ​តៃវ៉ាន់ ដែល​ចិន ចាត់ទុក​ជា​ដី​កោះ​មួយ​ផ្នែក​របស់​ទឹកដី​ចិន​។ តាម​អ្នកនាំពាក្យ​របស់​ស្ថានទូត​ចិន នៅ​វ៉ាស៊ីនតោន រដ្ឋាភិបាល​ចិន​ទាមទារ​ឲ្យ​អាមេរិ​កឈប់​ជាបន្ទាន់ ការលក់​អាវុធ ទៅឲ្យ​តៃវ៉ាន់ ដើម្បី​ទីមួយ បញ្ជៀ​ស​កុំឲ្យ​មាន​ភាព​ល្អក់កករ ក្នុង​ទំនាក់ទំនង​ចិន និង​អាមេរិក ហើយ​និង​ទី​២ ដើម្បី​បង្ក​បញ្ហា រាំងស្ទះ ដល់​ដំណើរការ​សន្តិភាពរ​វា​ង​ចិន និង​តៃវ៉ាន់​ដែល​កំពុង​មាន​នឹង​គ្នា​សព្វថ្ងៃនេះ​។​
​ដំណឹង​លក់​អាវុធ​អាមេរិក​ទៅឲ្យ​តៃវ៉ាន់ កើតឡើង​នៅ​ចំ​ពេល​ដែល​អាមេរិក និង​ចិន មើល​មុខ​គ្នា​មិនសូវ​ចំ បន្ទាប់​ពី​អាមេរិក​បាន​ចោទប្រកាន់​ចិន​ថា កំពុង​ប្រើ​អំណាច​វាតទី​ទឹកដី ក្នុង​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង​។ មួយវិញទៀត វា​កើត​ឡើង​នៅ​តែ​មួយ​ខែ​មុន ដែល​កោះ​តៃវ៉ាន់ ត្រូវ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​ជ្រើសរើស​ប្រធានាធិបតី​ថ្មី​។ គណបក្សប្រឆាំង ដែល​ទាមទារ​ចង់បាន​ឯករាជ្យ ប្រឆាំង​ក្រុង​ប៉េកាំង ត្រូវបាន​គេ​វាយតម្លៃ ជា​អ្នកទទួល​ជ័យជំនះ​ឈ្នះ​លើ​គណបក្ស​កាន់​អំណាច​គួ​កមីន​តាង របស់លោក ម៉ា យ៉ីង​ចូ​វ ដែល​នៅ​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​នេះ​បាន​កសាង​ទំនាក់ទំនង​ល្អ ជា​ពិសេស​សេដ្ឋកិច្ច​ជាមួយ​ទីក្រុង​ប៉េកាំង​។​
​លោក​ប្រធានាធិបតី​របស់​ប្រទេស​ចិន ស៊ី ជិន​ពីង បាន​ព្រមាន​សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយ​ប្រយោល​ថា នៅលើ​ពិភពលោក​នេះ មិន​មាន​កម្លាំង​ណាមួយ​ដែល​អាច​បំបែក កោះ​តៃវ៉ាន់ ឲ្យចេញ​ពី​ប្រទេស​ចិន​បានទេ  ទោះបីជា​កម្លាំង​នោះ​ជា​អ្វី​ក៏ដោយ ។​
​ក្រុមអ្នកវិភាគ​ព្រឹត្តិការណ៍​អន្តរជាតិ បាន​ប៉ាន់ប្រមាណ​ថា ការព្រមាន​របស់​លោក ស៊ី ជីន​ពីង ខាងលើ គឺជា​ការ​ព្រមាន​ដោយ​ប្រយោល​ដល់​សហរដ្ឋអាមេរិក ដែល​តែងតែ​គាំទ្រ​កោះ​តៃវ៉ាន់ ដោយ​ការ​ញុះញុង​ឲ្យមាន​ការប្រឆាំង​ជាមួយ​ប្រទេស​ចិន កាន់តែខ្លាំង ពី​សំណាក់​កោះ​តៃវ៉ាន់ ដែល​កើតមាន​អស់​រយៈពេល ៦៦​ឆ្នាំ កន្លង​មក​ហើយ​នោះ ។​
​ការព្រមាន​ដោយ​ប្រយោល​របស់​ប្រមុខ​ដឹកនាំ​កំពូល​ចិន ត្រូវបាន​ធ្វើឡើង នៅ​ប្រទេស​សិង្ហបូរី កាលពី​ថ្ងៃ​សៅរ៍​ទី​៧ ខែ​វិច្ឆិកា​នេះ នៅក្នុង​ជំនួប​រវាង​លោក​ប្រធានាធិបតី​ចិន ស៊ី ជិន​ពីង ជាមួយនឹង​ប្រមុខ​ដឹកនាំ​កំពូល​របស់​កោះ​តៃវ៉ាន់ លោក ម៉ា យី​ង​ចូ​វ ។​
​សូម​បញ្ជាក់​ជូន​បន្តិច​ថា ជំនួប​រវាង​ប្រមុខ​ដឹកនាំ​កំពូល របស់​ចិន​និង​កោះ​តៃវ៉ាន់ មិន​ដែល​ធ្លាប់​មាន​អស់​រយៈពេល​៦៦​ឆ្នាំ កន្លងមកហើយ គឺ​ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ​១៩៤៩​កន្លងទៅ​ហើយ​នេះ គឺជា​លើក​ទី​១ ហើយ​ដែល​ប្រមុខ​ដឹកនាំ​កំពូល បាន​ជួបគ្នា នៅ​ប្រទេស​សិង្ហបូរី ដែល​ជា​ទឹកដី​អព្យាក្រឹត្យ ។​
​ប្រធានាធិបតី​ចិន ស៊ី ជីន​ពីង និង​លោក​ប្រមុខ​ដឹកនាំ​កំពូល​តៃវ៉ាន់ ម៉ា យី​ង​ចូ​វ បាន​ចាប់ដៃ និង​ញញឹម​មួយ​ភ្លែត ទៅរក​អ្នកកាសែត មុននឹង​ចូល​ជួបពិភាក្សា​ទ្វេភាគី ក្នុង​បន្ទប់​បិទ​ជិត ក្នុង​សណ្ឋាគារ​មួយ ក្នុង​ប្រទេស​សិង្ហ​បុរី​។ ជំនួប​កំពូល របស់​បងប្អូន​សត្រូវ​ទាំងពីរ ត្រូវបាន​អបអរ​ដោយ​ភាគី​ចិន ប៉ុន្តែ​រិះគន់​ខ្លាំង​ពី​ខាង​ប្រជាជន​តៃវ៉ាន់​។​
​គ្រប់​គ្នា​កំពុង​ផ្តោត​ក្រសែភ្នែក​លើ​ជំនួប​កំពូល ចិន តៃវ៉ាន់ ដែល​កំពុង​បើក​ធ្វើ​នៅ​សិង្ហ​បុរី ដែល​គេ​ចាត់ទុក​ជា​ទឹកដី​អព្យាក្រឹត​។ ជា​ព្រឹត្តិការណ៍​មិន​ធ្លាប់​មាន ក្នុង​ប្រវត្តិ​ទំនាក់ទំនង​ចិន​និង​តៃវ៉ាន់ លោក ប្រធានាធិបតី​ចិន ស៊ី ជីន​ពីង និង​លោក​ប្រមុខ​ដឹកនាំ​កំពូល​តៃវ៉ាន់ ម៉ា យី​ង​ចូ​វ បាន​ចាប់ដៃ​គ្នា​ជា​លើក​ទី​១ នៅមុន​បើក​ជំនួប​កំពូល​ចិនតៃវ៉ាន់​នៅ​សិង្ហ​បុរី​។​
​នៅ​មុនពេល​លោក ម៉ា យី​ង​ចូ​វ ត្រូវ​ឡើង​យន្តហោះ ទៅ​សិង្ហ​បុរី បាតុកម្ម​ប្រឆាំង​ជំនួប​កំពូល​ចិន តៃវ៉ាន់ បាន​ធ្វើឡើង​នៅ​ព្រលាន​យន្តហោះ​ក្នុង​ក្រុង​តៃប៉ិ​។ មនុស្ស​ជិត ៣០​នាក់ ត្រូវ​នគរបាល​ចាប់ខ្លួន បន្ទាប់ពី​ពួកគេ បាន​ដុត​រូបថត​ប្រធានាធិបតី​ទាំងពីរ និង​ស្រែក​ចាត់ទុក លោក ស៊ី ជីន​ពីង ជា​មេ​ផ្តាច់ការ ចំណែក​លោក ម៉ា យី​ង​ចូ​វ ជា​ជន​ក្បត់ជាតិ​។​
  ​ក្នុង​រយៈពេល ៦៦​ឆ្នាំ ចុងក្រោយ​នេះ ជំនួប​កំពូល​ចិន តៃវ៉ាន់ ទើប​មាន​ជា​លើក​ទី​១ បន្ទាប់​ពី​បងប្អូន​សត្រូវ​ទាំងពីរ បាន​បែកបាក់​គ្នា ដោយសារ​សង្គ្រាម​ស៊ីវិល​នៅ​ឆ្នាំ ១៩៤៩​។ ក្រុម​ជាតិនិយម របស់​គណបក្ស​គួ​កមីន​តាង ដែល​ប្រយុទ្ធ​ចាញ់​ក្រុម​កុ​ម្មុយ​និស្ត​ដឹកនាំ​ដោយ​ម៉ៅ សេទុង បាន​រត់​ភៀសខ្លួន តាំងទី​នៅលើ​កោះ​មួយ ដែល​មាន​មុខ​បែរ​ទៅរក​ប្រទេស​ចិន​។ មេដឹកនាំ​របស់​ក្រុម​ជាតិនិយម លោក ចាង កាយ​ជៀ​ក ដែល​បាន​ដឹកនាំ​ក្រុម​ជាតិនិយម បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​កោះ​នោះ​ថា តៃវ៉ាន់ និង​បាន​ប្រកាស​បង្កើត​របប​នយោបាយ​មួយ សេរី ខុសប្លែក​ពី​របប​ចិន ៕