Saturday, November 21, 2015

ប្រវត្តិ​ពិធីបុណ្យ​អ៊ុំ​ទូក​

ពិធីបុណ្យ​អ៊ុំ​ទូក មាន​តាំងពី​បូរ​ម​បុរាណ​ដ៏​យូរលង់​មកហើយ ដែល​មានចែង​ក្នុង​ឯកសារ​របស់​ប្រវត្តិវិទូ​បរទេស ក៏ដូចជា​តាម​សិលា​ចារិក​នៃ​ប្រាសាទ​អង្គរ​។ ហេតុ​អ្វី​បានជា​គេ​រៀបចំ​ពិធីបុណ្យ​អ៊ុំ​ទូក​?
​បុណ្យ​អ៊ុំ​ទូក​នេះ​មាន​ការបកស្រាយ​ប្លែកៗ​គ្នា​ជា​ច្រើន រួមមាន​៖ តាម​សៀវភៅ​ជ័យវរ្ម័ន​ទី​៧ មាន​នៅក្នុង​វិជ្ជា​ស្ថាន​ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ​យើង​ពី​ដើម ចែងថា ៖
នៅ​សម័យ​អង្គរ​នា​គ្រឹស្តសករាជ​សតវ​ត្ស​ទី​១២ ក្នុង​កម្ពុជា មាន​សេចក្តីសុខក្សេមក្សាន្ត​រុងរឿង​ណាស់ ដោយ​ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន​ទី​៧ ស្តេច​ចេញ​ធ្វើសង្គ្រាម​ជើង​ទឹក​បង្ក្រាប​ពួក​ចាម ដោយ​កងទ័ព​ទូក​ជា​ចំបាំង​រំដោះ​ក្រុង​កម្ពុជា​ឲ្យ​រួច​ស្រឡះ​ចេញពី​ខ្មាំង​សត្រូវ (​គ​.​ស​. ១១៧៧-១១៨១) រឿង​ចំបាំង​គ្រា​នេះ មាន​ឆ្លាក់​នៅលើ​ជញ្ជាំង​ប្រាសាទ​បាយ័ន និង​បន្ទាយឆ្មារ​។ ក្នុង​ចម្លាក់​នោះ​ឃើញ​មាន​កងទ័ព​ទូក​យ៉ាងច្រើន​មហិមា ដែល​មាន​ព្រះ​ឆាយា​លក្ខណ៍​នៃ​ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន​ទី​៧ ប្រថាប់​ឈរលើ​ទីតាំង នាវាចំបាំង​ដោយ​ទ្រង់​ធ្នូ និង​ដំបង​យ៉ាង​ស្វាហាប់​ក្នុងចំណោម​កងទ័ព​ទូក​ទាំងឡាយ​។​
​តាម​ឯកសារ​មួយទៀត​បង្ហាញថា ល្បែង​ប្រណាំងទូក​របស់​ក្រុម​ជំនុំ​ទំនៀម​ទំលាប់​លេខ ១៩.០០៤ និពន្ធ​ដោយ​លោក ថាច់ បែន ហៅ ប៉ាង អាចារ្យ​នៅ​ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ​រង ខេត្ត​ឃ្លាំង​កម្ពុជា​ក្រោម មាន​ចែង​ថា សម័យ​លង្វែក ព​.​ស ២០៧១ គ​.​ស ១៥២៨ ព្រះបាទ​អង្គចន្ទ ទី​១ ទ្រង់​តាំង​ពញា​តាត ងារ​ជា​ស្និទ្ធិ​ភូបា​ល ជា​ស្តេច​ក្រាញ់​នៅ​កម្ពុជា​ក្រោម ស្រុក​បាសាក់​។ ស្តេច​ក្រាញ់​នេះ​បាន​ចាត់​របៀប​រៀបចំ​ការពា​រ​ស្រុក​មាន​ដូចតទៅ​នេះ ៖
​ក្រុមទី​១ ហៅ​ទ័ពស្រួច ហាត់​ច្បាំង​នឹង​ទូក​ដែល​មាន​ទ្រង់ទ្រាយ​ដូច​ទូកប្រណាំង​យើង​សព្វថ្ងៃ​។ ក្រុមទី​២ ហៅ​ទ័ព​ជំនួយ ហាត់​ច្បាំង​នឹង​ទូក​ចែវ​ពីរ​ជួរ​ដែល​មាន​ទ្រង់ទ្រាយ​ដូច​ទូកប្រណាំង​យើង​សព្វថ្ងៃ​។ ក្រុមទី​៣ ហៅ​ទ័ព​បាសាក់ គឺ​ទូក​ធំ​មាន​ដំបូល មាន​ចែវ មាន​ក្តោង​មាន​ទ្រង់ទ្រាយ​ដូចជា ទូក​បាសាក់ ហៅ​ទូក​ប៉ុកចាយ តែ​រាង​ស្តួច​វែង​មាន​ដំបូល​តែមួយ​កាត់​ខាង​មុខ​ឥត​ជញ្ជាំង​។​ល​។ ជា​ទូក​ដាក់​ស្បៀងអាហារ​សំរាប់​កងទ័ព​។​
​របៀប​បង្ហាត់​ច្បាំង «​តាម​ទំនៀម​ស្តេច​ក្រាញ់​កម្ពុជា​ក្រោម​» ស្រេច​លើ​មន្ត្រី ៤​ទិស «​ចតុ​ស្តម្ភ​» ដែល​នៅក្នុង​ឱវាទ​ស្និទ្ធិ​ភូបាល ស្តេច​ក្រាញ់​គ្រប់​ជំពូក ដែលប​ញ្ញតិ​ច្បាប់​សំ​រាប់ស្រុក​។​ល​។ កំណត់​ថ្ងៃ​ពេញ​បូរ​មី ខែ​កត្តិក រដូវ​អកអំបុក​នោះ មន្ត្រី​ទាំង ៤​ទិស ត្រូវ​កេណ្ឌ​ទាហាន​ទាំង​ជើង​ទឹក ជើងគោក «​សមយុទ្ធ​» ១​ថ្ងៃ ១​យប់ រាល់​ឆ្នាំ​។​
​ចំណែក​ទាហាន​ជើងទឹក​ឲ្យទៅ​ប្រលង​ឫទ្ធី ឯ​ទន្លេ​ពាម​កន្ថោ​ក ក្នុង​ខេត្ត​ឃ្លាំង ត្បិត​ទីនោះ​ជា​ទីប្រជុំ​ទឹក គ្រប់​ខេត្ត​ទៅ​មក​បាន​ស្រួល​។​
​តាម​សៀវភៅ និង​ឯកសារ​ជា​ប្រភព​ទាំងពីរ​ខាងលើនេះ យើង​អាច​សន្និដ្ឋានបាន ប្រទេស​កម្ពុជា​សម័យ​បុរាណ ជា​ប្រទេស​មាន​កងទ័ពជើងទឹក​យ៉ាង​ខ្លាំងពូកែ និង​មាន​ពិធី​ហ្វឹកហ្វឺន ពិធី​សមយុទ្ធ​កងទ័ព​នេះ ជា​ប្រពៃណី​ជាប់​រៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយ​អាចសន្និដ្ឋាន​ទៀតថា ប្រទេស​កម្ពុជា​ធ្វើ​ពិធីបុណ្យ​អ៊ុំ​ទូក​នេះ​រៀង​រហូត​មក គឺ​ជាប់​តំណ​មក​ពី​សមយុទ្ធ​ក្នុង​សម័យ​បុរាណ​៕